Imos Aleilar

XXXVI Xuntanza Internacional de Gaiteiros en Monterrei (Ourense)

https://m.youtube.com/watch?v=rzQX41b2qic

Neste vídeo aparece un grupo musical de Pontevedra chamado Clave de Fado, coa súa vocalista Iria Estévez, que na XXXVI Xuntanza de Gaiteiros en Monterrei, entre outras pezas tradicionais, interpretaron unha cantiga de sumo interese para Castrelo de Abaixo.

Trátase das cantigas de 'Aleilar', na presentación chámanlle "cántigo de aredaledou" que en Castrelos consistían en irlle cantar, aleilar, dende este lado do monte, aos portugueses de Vilarinho e Quiras que estivesen do outro, usaban así o ecoar, a reverberación, das montañas e o val para potenciar o són do canto da voz humana (en simbiose coa Terra), eles respondían á cantiga con outra cantiga (intúese que en portugués).

Segundo se di no vídeo, istos cántigos de aredaledou, son propios das zonas do Riós e A Gudiña e chegan ata Manzaneda, cantados por pastores entre dous montes (o aleilar de Castrelo de Abaixo non era só propio de pastores, tamén era cantado por labregos, e incluso cantado por simple divertimento, seguramente que máis ben cousa de mozos ou mozas cando non tiñan tarefas que facer: "Vámoslle aleilar ós portugueses ó Alto da Chaira").

A presentación ocorre no minuto 45:00 do vídeo por parte do musicólogo Xosé Lois Foxo. A cantiga comeza arredor do minuto 55:45.

Vai tempo que se leva preguntando a veciños de Castrelo de Abaixo por se se lembrasen da letra dalgunha cantiga de aleilar mais polo momento non se deu coas persoas axeitadas que souberan dalgunha. Pode ser que as mulleres de maior idade sexán as portadoras deste coñecemento. Haberá de seguirse pescudando neste eido.

Se coñecedes ou sabedes quen poda coñecer algunha destas cantigas é de interese mesmo que o compartades para tratar de recollelas e que non se perdan para sempre, se callar (non entanto están as recollas das cantigas do Riós no libro do propio Xosé Lois Foxo: "Cancioneiro das Terras de Riós", vai tempo seica tamén andivo pola zona recollendo cantigas Ramón López, hoxe do grupo de música tradicional Candaira, xunto con outros integrantes do grupo de música e baile tradicional Birimbao cando aínda existia, como Anxos Airavella).

Grazas a Rafa Castro, gaiteiro e moito máis, que nos pasou a información.